
Ayuiqhajutinit, uyarakhiuqtit ayuruirutinik pipkaqpaliayait ukiuqtaqtumiutat.
Atauhiq aginiqhaq atuqtakhani ikayuqtuqniginik ayuiqhayut havaakhamik ayuruirutauyut hanayukhanit ilitariyauniginik havainalaaliriagani. Ayuiqhimayut hanayukhat, alruyaliqiyilu, makaaniit, uyaqiqiyit, ihuaqutinik nutauniqhaliqiyit amigaitulu hanajuhiit atuqniqaqtut uyaraktaqvikni tamainilu nunagiyauyuni.
Ayuiqhavaktut uyaraktaqvikni atulaaqhutiklu ukunuuna malrukni aalakni atuqtakhani.
Atuqtilugu 2016-ukiuq, havakviuyut ikayuqtuihimayut Nunatiami Uyaraqvikmi Ayuiqhajutiliqiyit Katimayit 12.1-miliatalamik maniinaqmik ajikutainiklu manikhaanik 2004-mit.
Ayuiqhajutinik upalugaiyautaagut Uyarakvigiyaagani Hivunik-haq, MTS-kut ayuiqhajutikhanik pihimayut malruukni havau-hiuyukni uvanilu, uyaqiqinikut nutauniqhanik, kukialuuyaami, kukialuuyaganilu ayuiqhajutainik, agiyunik akhaluhiqijutinik, nunamiutaliqinikulu ikayuqtik,hamik, hivuniqhijutauyuni nunap iluani uyaraktaqniqmik, hunanikluliqaa hanajutinik. Qaganuaq, MTS-kut pihimayut ‘aaniqnainiganik igluqpaqaq-vikmi” ihuaqhaqhimayut havakviuyut tuhaqvigivlugit.
Ilihaqtut nunap iluani uyaraktariagani ayuiqhajutini uyaqiqini-kulu ayuiqhajutinik havaani pipkagauyut akiliqtugauvlutik havalagiami ayuiqhalutik havamik uyaraktaqvikmi amigaitulu havaktitauliqtut havaakhimaginariagani
Nunatiami Nunavumilu atuqtitiyut nalvaqhiuriamikni ayuiqhajutikhanik.

Nunatiami ayuiqhajut ikayuqtiriigut atuqtitauyuq Nunatiami MTS-kutigut. Ayuiqhajut pipkaiyuq ilauyunik ayuruirutiluaginik nalvaqhiuriagani uyaraktaqvikhanik Nunatiami:
- Nalvakhiurutikhat atuinaqtut
- Nunakhamik kapuranik iliuraiyit
- Ilituqhaqnigit maliruakhat
- Niuvigakhaguqnigit
- Nunamautaliqiyutinik
- Nalvakhiuqnikut atuinaqnigit
Naunaitiarumagukni Nunavumi nalvakhiuqnikut ayuiqhajutinik, naqijavat uvani.
Nunamiutaliqinikut Ikayutikhaq ayuiqhanigagut, qanuriliurutik-haqlu ukiuqtaqtumiut havakvikni ayuruirutinik piyaagani.
Qigiqtani Inuit Katimayit hivuliqhuqtut nutaamik Qigiqtani Ayuruirutinik Ayuiqhajutiniklu Havaliriagani Ikayuqtiriikniqmik (Q-STEP) havaamik. Q-STEP una Inuit ayuiqhaniga havaliriaga-nilu havamik havitauyumik QIA-kunit ikayuqtiqaqhutik Baffin-land Iron Mines-kunik ikayuqtauvlutik Kavamanit Kanatami, Kakivak Katimayinit, Kavamanilu Nunavumi. Iliturivaaliriagani, takuyaaganilu, naqilugu uvani.
2016-mi Nunatiami Uyaraktaqnikut Ayuiqhajutinik Katimayit havaaritiaqtait:
-
- 3,745-guyut inuit atuqhimayut ayuiqhajutinik Uyaraktaqnikut Ayuiqhajutinik Katimayit
- 3,823-guyut inuit pihimayut ayuiqhajutinik/ikayuutinik Uyaraktaqnikut Ayuiqhajutinik Katimayinit
- 1,302-guyut inuit uyaraktaqvikni havaliqhimayut Uyaraktaqnikut Ayuiqhajutinik Katimayinit
Uyaraktaqniq ikayuqhimayut pivalianiganik 168-guyut Kavama-ni Nunatiami (GNWT) ilitariyauniginik ayuiqhaqhimayut hanajutikhanik hanalaaliqhutiklu
2017-mi, Nunatiami uyarakhiuqtit ikayuqhimayut 82-nik ayuiqhayunik havaakhamiknik 64-ukiuqtaqtumit, 35-guyut Nunaqaqaqtunit).
Atuqtilugu 2017, Nunatiami uyaraktaqtit haavitiyut 217-nik hanayukhanik (iniqhiyunik ayuiqhajutimiknik hanaliriamikni).